Skip navigation

2.2.2.2 Bệnh viêm phổi ở trẻ em

Đại cương

Viêm phổi là tổn thương nhu mô gồm các phế quản nhỏ, phế nang và các tổ chức phế nang do vi khuẩn, virut gây nên.

Bệnh hay gặp ở trẻ từ 0 - 3 tuổi, với trẻ nhỏ mắc bệnh dễ bị nặng hơn ở trẻ lớn. Viêm phổi là một trong những nguyên nhân chính gây tử vong ở trẻ, đặc biêt là trẻ dưới 1 tuổi, trẻ sơ sinh đẻ non, đẻ yếu, trẻ suy dinh dưỡng. Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới, số tử vong của viêm phổi chiếm tỷ lê 75,5% tổng số tử vong của bệnh đường hô hấp.

       

Nguyên nhân

  - Do vi khuẩn và virut có sẵn ở trong vùng họng như phế cầu, liên cầu, tụ cầu,... hoặc các loại virut cúm, sởi, thủy đậu,...

- Bệnh có thể xảy ra thứ phát sau khi trẻ mắc các bệnh lây cấp tính.

- Yếu tố thuận lợi :

+ Trẻ càng nhỏ tuổi càng dễ mắc.

+ Cơ địa của trẻ đẻ non, trẻ suy dinh dưỡng, còi xương nặng dễ mắc hơn.

+ Thời tiết : hay gặp vào mùa lạnh, nhất là khi thay đổi thời tiết.

+ Điều kiện sinh hoạt vệ sinh kém.

 

Câu hỏi gợi ý tìm hiểu bài:

Nguyên nhân gây viêm phổi ở trẻ?

Triệu chứng

Gồm 3 loại triệu chứng :

- Triệu chứng nhiễm khuẩn : sốt cao, dao động 38 - 390C, ho, nôn trớ, mệt mỏi, quấy khóc, khó chịu, da xanh, môi khô, lưỡi bẩn.

- Triệu chứng hô hấp: khó thở, nhịp thở nhanh, nông, có khi nhịp thở không đều, cánh mũi phập phồng, đầu ngật theo nhịp thở, co rút lồng ngực, có thể tím tái ở lưỡi, quanh môi và đầu chi, có thể có cơn ngừng thở.

- Các triệu chứng khác: mạch nhanh, tim đập nhanh, nhỏ, yếu ; có thể có rối loạn tiêu hóa nặng hoặc các triệu chứng thần kinh như co giật hoặc ngủ li bì không đánh thức được.

Điều trị không kịp thời có thể dẫn đến tử vong.

 

Bảng 2. Đánh giá tình trạng viêm phổi của bênh nhi và cách xử lý

Dấu hiệu lâm sàng

Xếp loại

Xử lý

Sốt

Ho kéo dài trên 30 ngày

Không viêm phổi

Cảm lạnh, viêm hô hấp trên

Chăm sóc tại nhà Đi khám tìm nguyên nhân

Sốt + ho, thở nhanh trên 40 lần/phút

Viêm phổi

Kháng sinh (tại nhà) Hạ sốt+chống khò khè

Sốt + ho, thở nhanh Rút lõm lồng ngực Tím tái

Viêm phổi nặng

Vào viên điều trị

Sốt + ho, thở nhanh Rút lõm lồng ngực Tím tái, không uống được

Viêm phổi rất nặng

Điều trị tại bênh viên

  QUAN SÁT ĐOẠN VIDEO: DẤU HỆU RÚT LÕM LỒNG NGỰC VÀ THỞ NHANH

 

Viêm phổi ở trẻ dưới 2 tháng : Trẻ dưới 2 tháng dựa vào sốt, ho, nhịp thở nhanh trên 60 lần/phút. Nhưng ở lứa tuổi này nhất là trẻ đẻ non, trẻ bị suy dinh dưỡng, nhiễm trùng nặng, triệu chứng ho và sốt có thể không có, khám phổi nhiều khi không rõ, chỉ nghe được khi trẻ khóc. Nhiều khi nhịp thở không nhanh mà chậm (30 lần/phút) hoặc có những cơn ngừng thở. Vậy khi thấy trẻ bỏ bú, ngủ li bì khó đánh thức, có cơn ngừng thở thì nghĩ ngay đến trẻ bị suy hô hấp.

Bảng 3. Đánh giá tình trạng viêm phổi trẻ dưới 2 tháng và cách xử lý

Triệu chứng

Xếp loại

Xử trí

Ho, không sốt, bú tốt

Không có viêm phổi

Không dùng kháng sinh Chăm sóc tại nhà

Sốt, ho, bú tốt. Thở nhanh trên 60 lần/phút

Viêm phổi nhẹ

Nhâp viện

Sốt, ho, bú tốt, thở nhanh hoặc châm, ngừng thở

Viêm phổi nặng

Cấp cứu tại bệnh viện

 

 

Câu hỏi

- Khi trẻ bị viêm phổi sẽ có những triệu chứng gì?

- Trong các triệu chứng đó, dấu hiệu nào là điển hình của bệnh?

Điều trị

Phát hiện sớm trẻ bị bệnh và nhất là dấu hiệu khó thở để kịp thời cấp cứu cho trẻ.

Chế độ chăm sóc: cho trẻ nằm nơi thoáng mát, tránh gió lùa, nới rộng quần áo, tã lót, hút đờm rãi, nhỏ thuốc mũi cho trẻ, nếu sốt cao đắp khăn ướt lên trán.

Cho trẻ ăn thức ăn lỏng dễ tiêu, với trẻ bú mẹ nên dùng thìa tránh gây khó thở vì ăn.

Thuốc :

+ Dùng kháng sinh sớm và liều cao.

+ Các thuốc trợ hô hấp, trợ tim mạch, hạ sốt.

Câu hỏi gợi ý tìm hiểu bài:

- Khi trẻ bị viêm phổi, cần chăm sóc như thế nào?

Phòng bệnh

- Tránh suy dinh dưỡng: cho trẻ ăn đủ các chất dinh dưỡng.

- Tránh đẻ non.

- Phòng các bệnh lây cấp tính bằng cách tiêm phòng triệt để theo đúng lịch quy định.

- Đề phòng các trường hợp nhiễm khuẩn: chú ý trong chăm sóc vệ sinh. Nhà ở thoáng mát, không khí trong sạch, giữ ấm cho trẻ về mùa đông và khi thay đổi thời tiết.

Câu hỏi

Làm thế nào để trẻ không mắc bệnh viêm phổi?

Made with eXeLearning (New Window)