Bệnh bại liệt do virut bại liệt gây tổn thương ở các tế bào vận động của sừng trước tủy, nên bệnh nhi bị liệt mềm. Bệnh lây theo đường hô hấp và đường tiêu hóa. Virut có ở họng và phân người bệnh. Bệnh lây chủ yếu từ người bệnh sang người lành qua thức ăn, nước uống... hoặc vật chủ trung gian truyền bệnh, do ô nhiễm phân của người bệnh.

Virut bại liệt là loại virut đường ruột, gồm 3 chủng : 1,2,3. Không có miễn dịch chéo giữa các chủng cho nên một người có thể bị bại liêt 3 lần. Virut có khả năng đề kháng cao, có thể sống ở nhiêt độ bên ngoài trong nhiều ngày, dễ mất hoạt tính ở 56⁰C hoặc bằng nước có clo và tia cực tím.

Ở trẻ em dưới 6 tháng tuổi ít bị sốt bại liệt, bệnh hay gặp ở trẻ 2 đến 8 tuổi.

Bệnh xảy ra quanh năm nhưng nhiều vào mùa hè và ở những vùng vệ sinh môi trường kém.

Biểu hiện lâm sàng có nhiều thể bệnh phong phú.

* Thời kỳ ủ bệnh

Khoảng 7 - 14 ngày, cũng có thể lâu hơn (30 - 35 ngày), đa số trường hợp (90 - 95%) có nhiễm virut mà không có triệu chứng lâm sàng

* Thời kỳ khởi phát (giai đoạn tiền liệt)

- Sốt đột ngột 38 - 39⁰C, một số trường hợp sốt cao 39-40⁰C trong 3-4 ngày

- Viêm long đường hô hấp trên: hắt hơi, chảy mũi, ho khan, giọng nói khàn

- Rối loạn tiêu hóa như ỉa chảy, nôn

- Rối loạn thần kinh thực vật: vã mồ hôi, mặt lúc tái lúc hồng, mạch chậm

- Trạng thái thần kinh: li bì hoặc vật vã hay kêu khóc.

- Đau và co cứng các cơ là dấu hiệu rất phổ biến.

- Hội chứng màng não: nhức đầu nhiều, nôn, Trẻ dưới 18 tháng thóp căng phồng.

Các triệu chứng này diễn biến trong vài giờ đến vài ngày, khả năng lây rất mạnh,

* Thời kỳ toàn phát (thời kỳ liệt)

- Liệt mềm ngoại vi, không đối xứng,

- không theo thứ tự nhất định.

- Liệt xảy đột ngột, nhanh, xuất hiện vào ngày thứ 4-7 của bệnh,

- Cơ liệt yếu, mất hoặc giảm phản xạ gân xương, da, cơ teo nhanh

* Thời kỳ hồi phục và di chứng

- Hồi phục sớm: trong 6 tuần đầu của bệnh, các cơ bị liệt hồi phục nhanh, giảm và hết đau, chỉ còn một số ít cơ bị liệt hoàn toàn

- Hồi phục muộn: sau 6 tuần tới 2-3 năm, các cơ bị liệt giảm chậm, nhiều cơ liệt hoàn toàn

-Di chứng là những tổn thương không phục hồi hoàn toàn sau 3 năm.

+ Dùng vacxin cho tất cả các trẻ em, uống mỗi lần 3 giọt, trong 3 lần, lúc 2,3 và 4 tháng tuổi.

+ Cách ly trẻ bệnh đến hết khả năng lây (ít nhất 2- 4 tuần), xử lý phân.

+Cách ly và theo dõi tất cả các trẻ trong khu vực có dịch đến khi hết thời kỳ ủ bệnh. Trẻ có triệu chứng nghi ngờ cần phải được đi xét nghiệm phân ngay.

+Vệ sinh ăn uống và vệ sinh môi trường

+ Diệt ruồi

+ Chấn đóan. khai báo bệnh kịp thời và tìm cách dập tắt dịch nếu xảy ra.