Là do nhiễm vi khuẩn lao Mycobacterium lerculosis gây ra. Ở trẻ em thường lây từ người lớn bị lao, do trẻ tiếp xúc, hít phải những giọt xuất tiết ở mũi họng có chứa vi khuẩn lao, ổ lao đầu tiên thường ở phổi.

Yếu tố thuận lợi

- Tuổi nhỏ : tuổi càng nhỏ, nguy cơ mắc càng cao.

- Trẻ không được tiêm phòng

- Tình trạng dinh dưỡng kém, điều kiện vệ sinh thấp.

- Do trẻ mắc một số bệnh làm giảm sức đề kháng như bị sởi, ho gà, tiêu chảy kéo dài, suy dinh dưỡng.

Ở trẻ em thường hay gặp thể lao sơ nhiễm, phổ biến là sơ nhiễm ở phổi

a. Thời kỳ ủ bệnh

Còn gọi là giai đoạn tiền dị ứng, khi vi khuẩn vào cơ thể từ 2 - 10 tuần chưa có biểu hiện gì.

b. Thời kỳ phát bệnh

* Ở trẻ có biểu hiện cấp tính

Sốt cao 39-40⁰c, kèm theo co giật, nôn. Sốt cao kéo dài trên 3 tuần, trẻ li bì, ho nhiều. Ho có đờm, phổi có nhiều tiếng ran ẩm, có thể viêm kết mạc, phỏng nước.

* Ở trẻ có biểu hiện từ từ

- Trẻ sốt thất thường, kéo dài không rõ nguyên nhân.

- Ho lâu ngày, có thể có đau ngực.

- Hạch vùng cổ to và nhiều, kéo dài.

- Không tăng cân hay sụt cân : ăn kém, vã mồ hôi trộm, toàn thân suy kiệt, da xanh, không hồi phục sau nhiễm trùng, nhất là sau sởi, ho gà.

- Xét nghiệm : phản ứng Mantoux dương tính.

- X quang phổi có phức hợp sơ nhiễm.

Nếu trẻ khỏe, miễn dịch tốt, phần lớn trẻ bị sơ nhiễm ổn định và khỏi tự nhiên. Một số ít trẻ không khỏi trở thành lao sau sơ nhiễm :

+ Lao phổi : lao màng phổi, tràn dịch màng phổi, phế quản phế viêm lao, lao kê.

+ Lao hạch : các hạch to có chất bã đậu.

+ Lao toàn thể hay gặp ở trẻ 2 tuổi : các bộ phận trong cơ thể bị tổn thương như não, thận, gan, màng tim.

+ Lao màng não : trẻ sốt, co giật, dấu hiệuu màng não dương tính.

+ Lao xương, khớp, lao cột sống.

- Cách ly những bệnh nhân lao, kể cả các đồ dùng cá nhân. Không cho trẻ sống chung cùng với ông bà có nghi lao (ho kéo dài), hoặc những người già, sức khỏe yếu trông trẻ.

- Kiểm tra định kì bệnh lao các cô giáo mầm non và cán bộ phục vụ. Nếu phát hiện có bệnh phải cách ly với trẻ và điều trị bệnh. Tuyệt đối không được tiếp xúc với trẻ dưới bất kỳ hình thức nào. Với những trẻ bú mẹ, mẹ bị lao vẫn tiếp tục cho bú nếu sức khỏe của mẹ không quá yếu, nhưng phải điều trị dự phòng bằng Isoniazit 10mg/kg/ngày trong 3 tháng, kiểm tra định kỳ.

- Tiêm chủng BCG cho mọi trẻ ngay trong tháng đầu mới đẻ và những trẻ chưa bị nhiễm lao.

- Cần ăn uống đầy đủ, tập luyện thường xuyên, nhất là những trẻ sau khi bị sởi, bị ho gà.